یکی از دستگاه‌های مهم در صنایع برودتی مواد غذایی یخساز قالبی است. این دستگاه در محیط های مختلف صنعتی مانند کارخانه های تولید یخ استفاده میشود. به همین دلیل انتخاب مواد اولیه مناسب برای ساخت بدنه آن بسیار مهم است. در این مطلب قرار است جنس های مختلف بدنه یخساز قالبی، مزایا، معایب و میزان طول عمر هر کدام را مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید.
یخساز قالبی چیست؟
یخساز قالبی همان طور که از نامش پیداست دستگاهی است که برای ساخت یخ در اندازه های مشخص به کار میرود. این دستگاه در بخش های مختلف مربوط به صنایع غذایی کاربرد داشته و در انواع مختلفی وجود دارد. در دستگاه یخساز قالبی آب در قالب های مکعبی استوانه ای و اشکال دیگر دراثر عمل سیستم خنک‌کننده، تبدیل به یخ میشود. استفاده از یخ سازهای قالبی علاوه بر اینکه باعث تولید حجم زیادی یخ در مقیاس کم میشود، به دلیل وجود سیستم فیلتراسیون و تصفیه در دستگاه آلودگی وارد یخ نخواهد شد. هزینه تولید یخ با این دستگاه بسیار کمتر از خرید یخ است و این به شما کمک می‌کند تا هم در هزینه و هم وقتتان صرفه‌جویی کنید.
همه انواع یخساز قالبی دارای پنج جزء اصلی هستند:
- کمپرسور: یکی از قسمت های مهم دستگاه یخ ساز قالبی کمپرسور است. این بخش گاز خنک کننده را فشرده کرده و به کندانسور میفرستد.
- کندانسور: کندانسور محل میعان گاز خنک کننده است.
- اواپراتور: در اواپراتور آب گرما از دست می‌دهد و به تدریج به یخ تبدیل میشود.
- مخزن آب: آبی که قرار است به یخ تبدیل شود را در این مخزن میریزند.
- قالب یخ: در هر دستگاه یخساز چندین قالب وجود دارد که کار شکل دهی به یخ ها را برعهده دارند.
انواع جنس بدنه یخساز قالبی
برای ساخت بدنه یک دستگاه یخساز قالبی ممکن است از مواد مختلفی استفاده شود که هر کدام ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. به‌طور کلی اصلی ترین مواد به کار رفته در بدنه این دستگاه عبارتند از:
- استیل ضدزنگ (Stainless Steel): استیل ضد زنگ یکی از بهترین متریال های استفاده شده در بدنه یخساز قالبی است. استنلس استیل دربرابر عوامل خوردگی و فرسایش مانند رطوبت و مواد شیمیایی بسیار مقاوم بوده و طول عمر بالایی دارد همچنین با داشتن سطح یک دست و محکم، اجازه ورود میکروب ها را به داخل یخ ها نمیدهد. به راحتی میتوان آن را نظافت کرد و ظاهر براق آن، جلوه مدرن و ساده ای به دستگاه میبخشد؛ البته یخ سازهایی که از جنس استیل ضدزنگ هستند، نسبت‌به دستگاه های دیگر گران تر بوده و وزن بیشتری هم دارند.
- پلاستیک با کیفیت بالا (High quality plastic): پلاستیک با کیفیت بالا که در برخی منابع به آن پلاستیک مقاوم (Durable plastic) هم میگویند، یکی دیگر از موادی است که در تهیه بدنه یخساز قالبی استفاده می‌شوند. استفاده از پلاستیک مقاوم باعث تولید دستگاهی سبک تر و ارزان تر خواهد شد که استحکام قابل قبولی دارد؛ همچنین با استفاده از این ماده میتوان انواع بیشتری یخساز از نظر اندازه و شکل ساخت. این نکته را نباید فراموش کرد که پلاستیک مقاومت کمتری از استیل داشته و در طول زمان، دچار فرسودگی خواهد شد.
- آلومینیوم (Aluminum): دستگاه یخسازی که بدنه شان از جنس آلومینیوم است، سبک تر بوده و مقاومت خوبی در برابر فرسایش و خوردگی دارد؛ البته این مقاومت به پای استیل ضدزنگ نمیرسد اما قابلیت بالای آلومینیوم در انتقال حرارت و تسریع فرآیند یخسازی باعث شده این دستگاه طرفداران زیادی داشته باشد. قیمت یخ‌سازهای قالبی آلومینیومی نسبت به دستگاه استیلی ارزان تر و از پلاستیی کمی گران تر است. نکته مهم درباره دستگاه یخساز با بدنه آلومینیومی، تماس نداشتن با مواد شیمیایی قوی است؛ زیرا این مواد می‌توانند باعث ایجاد پوسیدگی و کاهش طول عمر دستگاه شوند.
- مواد کامپوزیتی و مرکب (Composite materials): مواد کامپوزیتی مزایای بسیاری مانند انعطاف پذیری، وزن کم و مقاومت بالا دارند و همچنین عایق گرما و سرما نیز هستند. اگرچه این مواد گزینه مناسبی برای ساخت بدنه دستگاه‌های یخساز است، اما برای تولیدشان نیاز به تکنولوژی پیشرفته ای است که هم هزینه بیشتری دارد و هم به راحتی برای همه افراد در دسترس نیست.
سخن پایانی
در مکان‌هایی که مواد غذایی تهیه یا سرو می‌شوند، استفاده از دستگاه‌های بهداشتی و انتخاب جنس مناسب آن‌ها ضروری است. جنس بدنه یخساز قالبی نیز به همین دلیل باید طوری انتخاب شود که هم بتوان آن را راحت نظافت کرد و هم یک محیط عاری از میکروب را برای تهیه یخ ایجاد کند. در این موضوع باید شرایط محیط کار، میزان استفاده و بودجه نیز توجه داشته باشید.
